Prawo rodzinne – kontakty z dzieckiem

Tym razem przyszła kolej na praktyczne wyjaśnienia dotyczące kontaktów z dzieckiem, w kolejnych wpisach wyjaśnimy sobie również czym jest władza rodzicielska. Postaram się Państwu wyjaśnić różnice pomiędzy sprawowaniem władzy rodzicielskiej, a wykonywaniem kontaktów z dzieckiem. Rodzice często utożsamiają kontakty z władzą rodzicielską, tymczasem w praktyce władza rodzicielska oraz kontakty regulowanie są przez sądy w sposób odrębny. Zgodnie z dyspozycją art. 113 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 roku, poz. 2086) niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Z przywołanego przepisu wyraźnie wynika po pierwsze, że kontakty rodziców z dzieckiem stanowią nie tylko uprawnienie ale również obowiązek. Po drugie, że prawo i obowiązek kontaktów istnieje niezależnie od przysługiwania rodzicom władzy rodzicielskiej, a także niezależne od istnienia pomiędzy nimi więzi prawnej w postaci małżeństwa. Kontakty dotyczą więc rodziców, którzy nie są małżeństwem, pozostają w związku małżeńskim, są małżeństwem, ale pozostają w separacji faktycznej albo sąd orzekł w stosunku do nich separację bądź też orzekł rozwód lub unieważnienie małżeństwa. W sytuacji gdy dochodzi do orzeczenia rozwodu, orzeczenia separacji lub unieważnienia małżeństwa sąd z urzędu będzie orzekał o kontaktach z dzieckiem. Na zgodny wniosek stron – gdy rodzice wnoszą o nieorzekanie o kontaktach – sąd nie będzie określał sposobu ich wykonywania. Praktyka pokazuje jednak, że z perspektywy czasu lepszym rozwiązaniem jest uregulowanie sposobu wykonywania kontaktów, nawet wówczas gdy rodzice potrafią porozumieć się co do sposobu ich wykonywania. Po pierwsze, daje nam to gwarancję ich wykonywania na zasadach określonych w wyroku rozwodowym lub zapadłym postanowieniu. Po drugie, mimo ich węższego uregulowania, za zgodą drugiego rodzica zawsze możemy wykonywać je w szerszym aniżeli uregulowany zakresie. W jaki sposób uregulować kontakty? Jak już była, mowa w sytuacji m. in. rozwodu kontakty zostają uregulowane w jednym z punktów wydanego wówczas orzeczenia. Gdy jednak kontakty trzeba uregulować np. pomiędzy osobami nie będącymi w związku małżeńskim konieczny będzie odrębny wniosek. Wniosek składamy do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka, gdy dziecko nie ma ustalonego miejsca stałego zamieszkania u żadnego z rodziców do sądu właściwego według miejsca pobytu dziecka. Treść wniosku powinna precyzyjnie regulować sposób wykonywania kontaktów np. wnoszę uregulowanie kontaktów wnioskodawcy _____ z małoletnim synem _______ urodzonym dnia _________, poprzez ustalenie, że wnioskodawca ma prawo do kontaktu z małoletnim w uregulowanym czasie tj: 1) w każdy I i III weekend miesiąca od godziny 09:00 w sobotę do 19:00 w niedzielę; 2) każdego roku w jeden dzień Świąt Bożego Narodzenia (tj. dnia 26 grudnia od godziny 09:00 do godziny 19:00) oraz Świąt Wielkanocnych (tj. w Poniedziałek Wielkanocny od godziny 09:00 do godziny 19:00); 3) w wakacje od dnia 01 sierpnia od godziny 09:00 do dnia 15 sierpnia do godziny 19:00; 4) w ferie zimowe od poniedziałku rozpoczynającego drugi tydzień ferii zimowych od godziny 09:00 do niedzieli kończącej drugi tydzień ferii zimowych do godziny 19:00; a kontakty, o których wyżej mowa będą odbywał się poza miejscem zamieszkania dziecka bez obecności matki ze zobowiązaniem ojca do odebrania dziecka przed kontaktem i odprowadzenia po zakończonym kontakcie Sformowany wniosek należy odpowiednio uzasadnić przywołując wszelkie niezbędne do tego dowody. Nadto, wniosek podlega opłacie, która na moment pisania niemniejszego artykułu wynosi 100 PLN. Z racji konieczności formalnego przygotowania wniosku, zalecam kontakt z specjalistą (radcą prawnym lub adwokatem).

Radca Prawny Łukasz Awgulewicz